GLUTATYON: BEYAZLATICI BİR TRİPEPTİT

Glutatyon (γ-glutamil-sisteinilglisin), üç amino asitten (glutamat, sistein ve glisin) oluşan düşük molekül ağırlıklı, suda çözünebilen bir tiyol-tripeptittir. Molekülün aktif kısmı, sistein amino asidinden gelen bir sülfhidril (tiyol) grubudur. Bu sülfhidril grubu çeşitli biyokimyasal reaksiyonların gerçekleşmesine yardımcı olur. İndirgenmiş aktif hali GSH, yükseltgenmiş hali ise GSSG’dir. Glutatyon insan fizyolojisindeki en aktif antioksidan sistemlerden biridir ve hücre proteinlerini oksidan ajanlara karşı korur. Ayrıca hidrojen peroksit ve lipid peroksit detoksifikasyonu işleminde serbest radikallerin temizlenmesine aracılık eder. Glutatyonun cilt rengini açıcı özelliği literatürdeki birçok makalede rapor edilmiştir. Glutatyonun cilt açıcı özelliğini anlayabilmek için melanogenezden bahsetmek gerekir. İnsan derisindeki melanin melanogenez adı verilen bir metabolik yol ile L-tirozinden sentezlenir ve çeşitli indol bileşiklerinden oluşan bir polimerdir. Bu metabolik yol ile deride iki melanin türü olan siyah-kahverengi renkli eumelanin ve sarı-kırmızı renkli feomelanin oluşur ve bunlar ten rengini belirler. Feomelanin oranının artması daha açık ten rengi oluşmasına katkı sağlar. Melanogenez metabolik yolunun çalışmasını sağlayan tirozinaz enzimi glutatyon ile baskılanır. Bu baskılanma işleminde glutatyonun tirozinazın aktif bölgesindeki bakır iyonlarını şelatlaması ve glutatyonun antioksidan ektisi ile koyu bir pigment olan eumelanin üretimini daha açık pigment olan feomelanin üretimine kaydırarak gerçekleştirdiği düşünülmektedir. Reaktif oksijen türlerinin ve serbest radikallerin üretimi tirozinaz aktivitesini arttırırken, glutatyon bunların üretimini baskıladığından melanogenezi önler. Glutatyon antioksidan, yaşlanma karşıtı ve beyazlatıcı bir ajan olarak işlev görür. Kırışıklıkların giderilmesine yardımcı olur, cilt elastikiyetini artırır, gözenekleri küçültür ve pigmentasyonu azaltır.