Kozmetik, insan vücudunu temizlemek, görünüşünü değiştirmek ve güzelleştirmek ve çekiciliğini artırmak için kullanılan kimyasal veya kimyasal karışımları olarak tanımlanabilir. Bu nedenle, tüm kozmetik preparatlarda kaçınılmaz kimya prensipleri esastır ve moleküllerin kimyasal özellikleri kozmetiği şekillendirir. Yine bu nedenle, kozmetik üretimi için kimya bilgisi de şarttır, zira kozmetik preparatın her bileşeninin o spesifik kozmetikteki işlevinin bilinmesi gerekir.
Kozmetik preparatlar cilt ve saça uygulanan her şeyi kapsarlar. Cildi temizleyici, ferahlatıcı ve besleyici bu preparatlar katı, sıvı ve yarı sıvı formda olup cildin erken yaşlanmasını engellemek ve/veya genel görünümünü güzelleştirmek için kullanılabilirler. Bu işlev sırasında vücut yapısının ve fonksiyonlarının korunması da esastır. Bu amaçla kozmetik ve insan sağlığı ilişkisini inceleyen ve geliştiren kozmetoloji bilim dalı geliştirilmiştir.
Zaman zaman şu soru aklımıza gelebilir: Kozmetik ürünleri yaşamımız için gerçekten gerekli midir?
Basit bir ürün olan sabundan karmaşık, yaşlanmayı önleyici (geciktirici) preparatlara kadar günlük hayatta pek çok örneğini bildiğimiz ve bazılarını yaşamımıza kattığımız kozmetiklerin kişinin kendine saygısının bir göstergesi olduğu düşünülmektedir.
Kozmetik ürünlerin sunduğu bazı önemli avantajlar aşağıdaki gibi sıralanabilmektedir:
1- Görünüşü güzelleştirir: Örneğin yüze yapılan makyaj yüzün özelliklerini ortaya çıkarmaya, cilt rengini düzelterek düzgün olmayan bölgeleri kapattığında kişinin kendine güveni ve saygısı artabilmektedir.
2- Yaratıcı ifade: Makyaj (kozmetik) bir kendini ifade etme formudur. Kişinin yaratıcılığını gösterir, farklı görüntüler denemesine olanak sağlar ve kişiliğini ifade etmesine aracı olur.
3- Profesyonel alanda: Profesyonel dünyada iyi malzemelerle iyi uygulanan bir makyaj adeta cilalanmış bir görüntü sunar ve pozitif ilk izlenim verir.
4- Transformasyona neden olur: Makyaj kişilerin farklı kişilik kazanmalarına, farklı stilleri denemelerine ve çeşitli olay ve gösteriler için karakterler yansıtmalarına olanak sağlar.
5- Kariyer olanakları: Makyaj sanatçıları için güzellik, moda, eğlence ve film endüstrisinde iş/meslek imkanı sağlar.
6- Fotoğrafçılık ve medya çalışmaları: Bu alanda makyaj (kozmetik), istenen görüntüyü yaratmak ve kamerada kusursuz görüntü elde etmek için kullanılan bir araç olarak değerlendirilir.
Elbette yukarıda saydığımız avantajlar makyajın (kozmetiğin) kontrollü ve araştırma sonucu ortaya çıkmış kimyasallarla hazırlanmış preparatlarla yapılmış olması halinde geçerlidir. Tersi durumdaki makyaj malzemelerinin aşırı ve uygun olmayan kullanımları cilt hasarlarına neden olabilir.
Sayılan nedenlerle kozmetiklerin seçimi ve tarif edildiği gibi kullanımı çok önemlidir.
Prof. Dr. A. Alev KARAGÖZLER
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
Fen Fakültesi Kimya Bölümü Biyokimya Anabilim Dalı
akaragozler@gmail.com